Σύμφωνα με το ελληνικό νομικό σύστημα, όλοι οι συγγενείς του διαδόχου μπορούν να αποποιηθούν την κληρονομιά μέχρι την έκτη βαθμίδα.
Πίνακας Περιεχομένου
Σύμφωνα με τον Άρθρο 1846 του Αστικού Κώδικα, η αποποίηση της κληρονομιάς σημαίνει ότι ο προσωρινός διάδοχος δηλώνει ότι δεν επιθυμεί να αποδεχτεί την κληρονομία που του προσφέρεται και δεν επιθυμεί να γίνει οριστικός διάδοχος.
Η αποποίηση της κληρονομιάς είναι δυνατή για όλους τους προσωρινούς διαδόχους, ανεξάρτητα από τον βαθμό συγγένειας τους με τον διαδόχο. Η διαδικασία αποποίησης πραγματοποιείται στο ειρηνοδικείο της τελευταίας κατοικίας του εκλιπόντος.
Η αποποίηση στο ειρηνοδικείο είναι μια σύντομη και τυπική διαδικασία, αλλά πρέπει να τηρηθεί εντός της τετράμηνης προθεσμίας που καθορίζει ο νόμος.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αποποίηση της κληρονομιάς είναι μια αμετάκλητη πράξη και δεν μπορεί να ανακληθεί. Η αποποίηση ισχύει από την ημέρα που πραγματοποιήθηκε και σημαίνει ότι ο αποποιηθείς δεν έχει κανένα δικαίωμα στην κληρονομία, ιδίως σε περιπτώσεις όπου τα χρέη του εκλιπόντος υπερβαίνουν τα περιουσιακά του αγαθά.
Για να γίνει αποποίηση της κληρονομιάς, υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται, και υπάρχει νομική προθεσμία που πρέπει να τηρείται. Οι προϋποθέσεις περιλαμβάνουν τα εξής:
- Ο αποποιηθείς πρέπει να είναι προσωρινός κληρονόμος.
- Η αποποίηση πρέπει να γίνει εντός της νόμιμης προθεσμίας που ορίζει ο νόμος. Αυτή η προθεσμία είναι τέσσερις (4) μήνες για τους κατοίκους Ελλάδας και ένα (1) έτος για τους κατοίκους εξωτερικού ή εάν ο κληρονόμος ζούσε στο εξωτερικό κατά τη στιγμή της κληρονομιάς.
- Η αποποίηση πρέπει να είναι σαφής και ορισμένη.
Αυτές είναι οι προϋποθέσεις και η νομική προθεσμία που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την αποποίηση της κληρονομιάς.
Η προθεσμία για την αποποίηση της κληρονομιάς ξεκινά από τη στιγμή που προκύπτει η διαδοχή της περιουσίας, η οποία μπορεί να συμβεί με τον θάνατο του κληρονομουμένου, την αποποίηση των προηγούμενων δικαιούχων, ή τη δημοσίευση της διαθήκης.
Αθέτηση κληρονομιάς χωρίς δηλωτική πράξη Η αποποίηση της κληρονομιάς θεωρείται ότι γίνεται αυτόματα εάν ο προσωρινός κληρονόμος δεν αποδεχθεί την κληρονομιά εντός της νόμιμης προθεσμίας.
Συνέπειες της αποποίησης
Η αποποίηση της κληρονομιάς συνεπάγεται ότι ο αποποιηθείς δεν αποκτά κανένα δικαίωμα στην κληρονομιά. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει δικαίωμα να αξιώσει τα περιουσιακά στοιχεία του κληρονομουμένου, ούτε να αναλάβει τις υποχρεώσεις του.
Σε περίπτωση που ο αποποιηθείς έχει ήδη λάβει ή διαχειριστεί κάποια περιουσία του κληρονομουμένου, υποχρεούται να την επιστρέψει στους δικαιούχους της κληρονομούμενης περιουσίας.
Αποκλειστική αποποίηση
Μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί αποποίηση της κληρονομιάς εκ μέρους ενός ανηλίκου τέκνου, με την προϋπόθεση ότι οι γονείς του ανηλίκου ασκούν τη γονική του μέριμνα. Αυτή η αποποίηση είναι αποκλειστική, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να ανακληθεί, και για να πραγματοποιηθεί απαιτείται δικαστική απόφαση που να εξετάζει εάν η αποποίηση εξυπηρετεί το καλό του ανηλίκου.
Οι έξι κατηγορίες της κληρονομιάς είναι οι ακόλουθες:
- Πρώτη κατηγορία: Οι κατιόντες του κληρονομούντος.
- Δεύτερη κατηγορία: Οι γονείς του κληρονομούντος, συμπεριλαμβανομένων των αδελφών του, καθώς και τα παιδιά και εγγόνια των αδελφών του, αν είναι ζωντανά.
- Τρίτη κατηγορία: Οι παππούδες και γιαγιάδες του κληρονομούντος, καθώς και τα παιδιά και εγγόνια τους.
- Τέταρτη κατηγορία: Οι προπαππούδες και προγιαγιάδες του κληρονομούντος.
- Πέμπτη κατηγορία: Η σύζυγος του εκλιπόντος.
- Έκτη κατηγορία: Το δημόσιο.
Η αποποίηση της κληρονομιάς αποτελεί μια ανακλητή πράξη που πρέπει να γίνεται γραπτώς και να καταχωρείται στο αρμόδιο δικαστήριο. Μετά την αποποίηση, η κληρονομιά περνά στους επόμενους στην ίδια κατηγορία κληρονόμους. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν κληρονόμοι στην ίδια κατηγορία, η κληρονομιά μεταβιβάζεται στην επόμενη κατηγορία.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για την αποποίηση της κληρονομιάς, όπως η αποφυγή χρεώσεων, η αποφυγή της επιβάρυνσης των κληρονόμων με χρέη του εκλιπόντος, ή η απόρριψη περιουσιακών στοιχείων που δεν επιθυμούν οι κληρονόμοι.
Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι η αποποίηση της κληρονομιάς πρέπει να γίνει με προσοχή λόγω των νομικών και οικονομικών συνεπειών που μπορεί να έχει. Επίσης, η νόμιμη προθεσμία για την αποποίηση πρέπει να τηρηθεί προσεκτικά.