Η ληστεία αποτελεί ένα σοβαρό έγκλημα που προσβάλλει τόσο την ιδιοκτησία όσο και την προσωπική ελευθερία του θύματος. Συνίσταται στην αφαίρεση ξένου κινητού πράγματος με τη χρήση βίας ή απειλής βίας.
Νομοθεσία:
Το έγκλημα της ληστείας ρυθμίζεται από το άρθρο 380 του Ποινικού Κώδικα (ΠΚ).
Μορφές Ληστείας:
- Ληστεία με τη στενή έννοια: Σωματική βία εναντίον προσώπου ή απειλές ενωμένες με επικείμενο κίνδυνο ζωής ή σωματικής βλάβης.
- Ληστρική εκβίαση: Ο δράστης εξαναγκάζει το θύμα να του παραδώσει ξένο κινητό πράγμα με απειλές που δεν συνιστούν επικείμενο κίνδυνο ζωής ή σωματικής βλάβης.
- Ληστρική κλοπή: Ο δράστης, αφού έχει τελέσει κλοπή, ασκεί βία ή απειλές για να διατηρήσει το κλοπιμαίο.
Το άρθρο 380 του Ποινικού Κώδικα αναφέρεται στο έγκλημα της ληστείας, το οποίο θεωρείται ένα από τα πιο σοβαρά εγκλήματα. Ο δράστης της ληστείας δείχνει χαρακτήρα βίαιο, παράνομο και αντίθετο προς την έννομη τάξη και τους κανόνες μιας κοινωνίας. Αποτελεί ένα σύνθετο έγκλημα, αποτελούμενο από την κλοπή και την παράνομη χρήση βίας.
Τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για να θεωρηθεί ένα έγκλημα ως ληστεία περιλαμβάνουν:
- Σωματική βία κατά προσώπου: Η βία μπορεί να είναι απόλυτη, όπως η νάρκωση ή το δέσιμο, ή ψυχολογική, όπως οι πυροβολισμοί στον αέρα για εκφοβισμό ή ο βασανισμός για να καταστούν οι αντιστάσεις του θύματος ανήκουστες. Η βία προς το θύμα είναι καθοριστική για την χαρακτηρισμό της ληστείας.
- Οι νομικοί προβληματισμοί εστιάζονται στην ασκούμενη βία, εάν θεωρείται αναγκαία και πρόσφορη, ανεξάρτητα από το αν ήταν πραγματικά. Η βία στρέφεται συνήθως προς το πρόσωπο που κατέχει το αντικείμενο που θα κλαπεί, αλλά μπορεί να ασκηθεί και προς άλλα άτομα που αντιλαμβάνεται ο δράστης ως εμπόδια στην επίτευξη του σκοπού του.
β) Απειλές που συνδυάζονται με πιθανό κίνδυνο για τη ζωή ή το σώμα του ατόμου. Ο όρος “απειλή” αναφέρεται στην προαναγγελία κακού στο θύμα, ανεξαρτήτως του εάν ο δράστης είχε την πραγματική δυνατότητα να το πραγματοποιήσει. Ο νόμος επικεντρώνεται στο γεγονός ότι ο δράστης δημιούργησε την εντύπωση στο θύμα ότι είχε τη δυνατότητα να προκαλέσει το κακό. Ο κίνδυνος πρέπει να είναι άμεσος και να αφορά τη ζωή ή το σώμα του θύματος, όπως για παράδειγμα όταν ο δράστης απειλεί το θύμα με όπλο και του λέει “δώσε μου τα χρήματά σου αλλιώς θα σε σκοτώσω”. Οι απειλές μπορεί να απευθύνονται και σε άλλα άτομα που ενδιαφέρουν το θύμα, όπως τα παιδιά του, αλλά πάλι πρέπει να είναι άμεσες και όχι μακρινές.
γ) Αφαίρεση κινητού πράγματος από άλλο άτομο, όπως στην περίπτωση της κλοπής, με τη διαφορά ότι στη ληστεία συνοδεύεται απαραιτήτως από βία. Υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στη βία ή την απειλή και την αφαίρεση. Δηλαδή, ο δράστης πρέπει να επιτύχει την αφαίρεση του κινητού πράγματος από το θύμα μέσω βίας ή απειλής όπως για παράδειγμα ένα Smarthone είτε μιλάμε για μεταχειρισμένο iPhone 12 για παράδειγμα είτε οποιοδήποτε μοντέλο, , είτε οποιοδήποτε άλλο κινητό αντικείμενο.
Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι απαραίτητα για την επιβολή της κατηγορίας της ληστείας.
Ποινές:
Η ποινή για τη ληστεία εξαρτάται από τη μορφή της και τις τυχόν επιβαρυντικές ή ελαφρυντικές περιστάσεις.
- Ληστεία με τη στενή έννοια: Κάθειρξη από 10 έως 20 έτη.
- Ληστρική εκβίαση: Φυλάκιση από 5 έως 15 έτη.
- Ληστρική κλοπή: Η ποινή της κλοπής αυξάνεται κατά 1 έως 3 έτη.
Επιβαρυντικές περιστάσεις:
- Η τέλεση της ληστείας από δύο ή περισσότερα πρόσωπα.
- Η τέλεση της ληστείας με τη χρήση όπλου.
- Η τέλεση της ληστείας σε βάρος ανήλικου ή ηλικιωμένου.
- Η πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης στο θύμα.
Ελαφρυντικές περιστάσεις:
- Η ειλικρινής μεταμέλεια του δράστη.
- Η πρόκληση ελαφράς σωματικής βλάβης στο θύμα.
- Η επιστροφή του κλοπιμαίου.
Συμβουλές:
- Σε περίπτωση που πέσετε θύμα ληστείας, ειδοποιήστε αμέσως την αστυνομία.
- Μην προσπαθήσετε να αντισταθείτε στον δράστη, εάν υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική σας ακεραιότητα.
- Προσπαθήστε να θυμάστε τα χαρακτηριστικά του δράστη και το όχημα που χρησιμοποίησε.
- Εάν έχετε ασφαλιστεί, ενημερώστε την ασφαλιστική σας εταιρεία.