Τα αδικήματα κατά της ιδιοκτησίας είναι αρκετά συνηθισμένα στην καθημερινή ποινική δικαιοσύνη.
Αναφέρονται σε περιπτώσεις όπου ένα άτομο αφαιρεί ή προσπαθεί να ιδιοποιηθεί παράνομα κινητά αντικείμενα. Επιπλέον, περιλαμβάνουν εγκλήματα όπως η κλοπή, η διακεκριμένη κλοπή, η υπεξαίρεση, και η φθορά ξένης ιδιοκτησίας σε όλες τις μορφές της. Επίσης, το αδίκημα της φθοράς ψηφιακών δεδομένων προστέθηκε μετά από τον νόμο 4619/2019, αντικατοπτρίζοντας την εξέλιξη της τεχνολογίας.
Για παράδειγμα, η κλοπή ορίζεται ως η αφαίρεση κινητών πραγμάτων από την κατοχή άλλου, με σκοπό την παράνομη ιδιοποίηση, και ποινικοποιείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή. Επίσης, αν το κλοπιμαίο είναι ιδιαίτερα ακριβό, οι ποινές είναι αυξημένες. Επιπλέον, η διακεκριμένη κλοπή ποινικοποιεί την κλοπή αντικειμένων με ιστορική ή πολιτιστική αξία, και επιβάλλει αυστηρότερες ποινές.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι ποινές αυξάνονται ακόμα περισσότερο σε περιπτώσεις όπου η κλοπή στρέφεται κατά νομικών προσώπων του δημοσίου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, και όταν η αξία των αντικειμένων υπερβαίνει συνολικά το ποσό των 120.000 ευρώ.
Οι ποινές αυτές στοχεύουν στον περιορισμό των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας και στην αποτροπή από την επανάληψη τέτοιων αντικοινωνικών ενεργειών.
Το άρθρο 374 Α ΠΚ αναφέρεται σε αυθαίρετη χρήση μεταφορικού μέσου χωρίς την άδεια του ιδιοκτήτη ή κατόχου. Πρόκειται για ένα νομικό άρθρο που αποσκοπεί στην προστασία της ιδιοκτησίας και της νόμιμης χρήσης των μεταφορικών μέσων. Αν κάποιος παραβεί αυτό το άρθρο, κατηγορείται για έγκλημα και μπορεί να τιμωρηθεί με φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή.
Από την άλλη πλευρά, το άρθρο 375 ΠΚ αναφέρεται στην υπεξαίρεση, δηλαδή στην παράνομη αποκτηση κινητού πράγματος που ανήκει σε άλλον, είτε ολικά είτε εν μέρει. Ανάλογα με την αξία του πράγματος και τις συνθήκες, ο υπαίτιος μπορεί να τιμωρηθεί με φυλάκιση, χρηματική ποινή ή και τα δύο. Επιπλέον, το άρθρο αυτό προβλέπει αυξημένες ποινές σε περιπτώσεις που η υπεξαίρεση στρέφεται κατά του δημοσίου ή όταν το πράγμα είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας.
Γενικά, αυτά τα άρθρα αποσκοπούν στην επιβολή ποινών για την προστασία της ιδιοκτησίας και της νόμιμης χρήσης προσωπικών και δημόσιων κτηρίων. Είναι σημαντικά για τη διατήρηση της κοινωνικής τάξης και της νομικής δικαιοσύνης.
377 ΠΚ – Κλοπή και υπεξαίρεση μικρής αξίας: Σε περίπτωση που τα εγκλήματα που προβλέπονται στα άρθρα 372 και 375 παράγραφος 1 έχουν σαν αντικείμενο πράγματα μικρής αξίας, επιβάλλεται ή χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας. Αν, ωστόσο, η πράξη διαπράχθηκε λόγω ανάγκης για άμεση χρήση ή κατανάλωση των κλοπιμαίων αγαθών, το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει ότι δεν υπάρχει ποινική ευθύνη. Το πρώτο εδάφιο δεν ισχύει όταν πρόκειται για κλοπή ή υπεξαίρεση αγαθών πληρωμής, εκτός των μετρητών.
378 ΠΚ – Φθορά ξένης ιδιοκτησίας: Οποιοσδήποτε προκαλεί ζημία σε ξένη περιουσία, είτε μερική είτε πλήρη, ή την καθιστά ανέφικτη στη χρήση, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή. Σε περίπτωση που το αντικείμενο είναι ιδιαίτερα ακριβό ή βρίσκεται σε δημόσιο χώρο, η ποινή φυλάκισης είναι τουλάχιστον ένα έτος. Αν το αντικείμενο είναι μικρής αξίας ή η ζημία είναι ελαφρά, ο δράστης τιμωρείται με χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας.
379 ΠΚ – Φθορά ψηφιακών δεδομένων: Όποιος παραβιάζει ψηφιακά δεδομένα ενός συστήματος πληροφοριών χωρίς άδεια, επιβάλλοντας την αδυναμία χρήσης τους ή αποκλείοντας την πρόσβαση σε αυτά, καταδικάζεται σε φυλάκιση έως δύο έτη και χρηματική ποινή. Σε περίπτωση που προκαλεί σημαντική ζημία ή διαταρακτική επίδραση στα πληροφοριακά συστήματα, η ποινή φυλάκισης αυξάνεται σε τρία έτη και χρηματική ποινή. Επιπλέον, καθορίζονται αυξημένες ποινές σε περιπτώσεις κατασκευής, κατοχής ή διάθεσης εργαλείων που χρησιμοποιούνται για τη διάπραξη του εγκλήματος, καθώς και σε περιπτώσεις που η πράξη επηρεάζει σοβαρά πληροφοριακά συστήματα ή υποδομές κρίσιμης σημασίας για την κοινωνία.
Από τη συνθετική ματιά του άρθρου 380 περί ληστείας, φαίνεται πολύ καλά ότι πρόκειται για ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας. Αυτό το είδος εγκλημάτων δεν περιορίζεται μόνο στην κλοπή, αλλά περιλαμβάνει και την χρήση σωματικής βίας ή απειλών για την αφαίρεση περιουσιακών στοιχείων από τον άλλον, με σκοπό την παράνομη απόκτηση. Η πράξη συχνά συνοδεύεται από απειλές που δημιουργούν κίνδυνο για τη σωματική ακεραιότητα ή ακόμα και τη ζωή του θύματος.
Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι, στην περίπτωση που η πράξη οδηγήσει στον θάνατο ή σε σοβαρές σωματικές βλάβες, ή αν γίνει με ιδιαίτερη σκληρότητα, επιβάλλεται η ποινή της ισόβιας κάθειρξης. Επίσης, ακόμα και αν κάποιος εντοπιστεί επ’ αυτοφώρω να εκτελεί ληστεία και χρησιμοποιεί σωματική βία ή απειλές, θα αντιμετωπίσει τις ίδιες ποινές.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το άρθρο αυτό καλύπτει και τις περιπτώσεις της ληστρικής εκβίασης, της ληστοειδούς εκβίασης και της ληστρικής κλοπής, προκειμένου να αποτραπούν αυτού του είδους οι εγκληματικές ενέργειες και να εξασφαλιστεί η δικαιοσύνη.